Ontvoering van Gerrit Jan Heijn 25 jaar geleden – een pink in een filmkokertje

Een advertentie die een beloning van een miljoen gulden uitlooft voor een tip omtrent de verblijfplaats van de in 1987 ontvoerde Gerrit Jan Heijn. Foto Screenshot NOS

door Niels Posthumus

Het is vandaag precies 25 jaar geleden dat Ferdi E. Ahold-topman Gerrit Jan Heijn ontvoerde. Tachtig dagen is Nederland eind 1987 in de ban van de zaak, die samen met de ontvoering van Freddy Heineken (vijf jaar eerder) de meest beruchte Nederlandse misdaad van de jaren tachtig zou worden.

De ontvoering groeit uit tot een heus media-event, schrijft Marieke van Twillert in 2009 in NRC Handelsblad. Niet in de laatste plaats, doordat de zaak zich, verschrikkelijk als hij is, ontvouwt als een thriller zoals men tot dan toe eigenlijk alleen in films gewend is te zien.
Zo krijgt de familie tal van opdrachten, moet zij met de ontvoerder communiceren via advertenties in kranten, komen er cassettebandjes met de stem van Heijn binnen via de post, en blijft maandenlang de hoop bestaan dat Heijn uiteindelijk zal worden gered. Pas later blijkt dat E. Heijn op de dag van de ontvoering al heeft doodgeschoten en dat Heijn die dag alle cassettes heeft moeten inspreken. E. stuurt zelfs de bril en een afgesneden pink van Heijn op naar de familie.
Lang wordt vermoed dat niet één man, maar een zeer goed georganiseerd crimineel netwerk achter de ontvoering zit. Pas als blijkt dat E. na zijn arrestatie kan aanwijzen waar het lijk van Heijn begraven ligt, gelooft de politie dat hij als eenling achter de ontvoering zit.
De NOS maakte vandaag een terugblik op de ontvoeringszaak:
Ferdi E. werkt dus geheel alleen. Op 9 september 1987 ontvoert de getrouwde werkloze ingenieur, vader van drie kinderen, Gerrit Jan Heijn bij zijn villa in Bloemendaal, als Heijn net op weg wil naar de tandarts. E. eist 8,4 miljoen aan losgeld. Pas op 26 november 1987 lukt het, bij een tweede poging, die geëiste miljoenensom in contanten en diamanten met succes af te leveren langs een snelweg. Ferdi E. kan het geld ongezien meenemen – en daarmee lijkt zijn plan te zijn geslaagd. De familie hoopt ondertussen Heijn snel terug te zien nu het losgeld is betaald, maar dat gebeurt niet. Het blijft stil.
Zeven maanden na de ontvoering loopt Ferdi E. echter alsnog tegen de lamp als hij het losgeld begint uit te geven bij een kleine slijterij. Op aanwijzingen van E. wordt het lichaam van Heijn vervolgens gevonden in de bossen bij Renkum. E. wordt veroordeeld tot twintig jaar cel en tbs, maar komt, nadat hij sneller dan verwacht is uitbehandeld, vrij in 2001. Hij overlijdt acht jaar later, op 3 augustus 2009, bij een verkeersongeval.
Na zijn overlijden schreef Van Twillert in NRC Handelsblad:

Hij was een eenling, die door rancune gedreven werd. Ferdi E., een werkloze ingenieur, voelde zich vernederd door regenten als Heijn, zei hij. Tijdens de rechtszittingen in 1988 in Haarlem en het hoger beroep in Amsterdam zei hij dat hij het losgeld nodig had om zich te kunnen wreken op zijn voormalige collega’s, vier bestuursleden die hem na een arbeidsconflict aan de kant hadden gezet. En die moesten dood. Hij voelde zich vernederd door “regenten”. Als vertegenwoordiger van de regentenklasse werd Heijn zijn symbolische vijand.