DE
BETEKENIS VAN DE NAMEN
ALMENUM
EN HARLINGEN
door
Master Klaas (SiTU)
Over
de oorsprong van de namen Almenum en Harlingen is al veel gezegd en
geschreven. Volgens de officiele kronieken is de twist tussen de
families Harlinga en Harns essentieel voor de latere naamgeving.
Historisch is hier geen enkel bewijs voor. De veronderstelde
Harlinga-state is nooit aangetroffen. Dit is ook wel logisch, want
deze state op Almenum heeft nooit bestaan. Ook de stichting van de
Michael-kerk in 777 is discutabel, evenals de verleende stadsrechten
in het jaar 1234. Te mooi om waar te zijn.
Dit
laat onverlet dat Almenum, de oudste bewoonde plek binnen de gemeente
is. Veel ouder dan we denken.
De
Waddenzee was in het verleden geen zee, maar land, omgeven door
waterlopen. De huidige eilanden waren lopend te bereiken en Engeland
was ooit op die manier te bereiken. Reden was de stand van de
zeespiegel. Deze is tot wel 100 – 120 meter lager geweest. In de
vroege Midddeleeuwen was het Griend, nu een vogelreservaat, een
eiland, met een kerk en waarschijnlijk een klooster. Ook de huidige
Waddeneilanden waren groter en dichter bevolkt.
U
kunt zich voorstellen, dat de “berg van Almenum” in die tijd hoog
boven het land uittorende en van veraf te zien was. M.i. verwijst
Almenum naar “almen”, d.w.z. Bergweide en “heim”, thuis,
verbasterd tot “um”.
De
naam Harlingen is van later datum. In de kronieken treffen we de naam
aan in de 11e eeuw (Deense kronieken). Van enig belang wordt
Harlingen (Herlinghe) pas in de 10e eeuw, daarna ontwikkelt het zich
to een bedrijvige haven, met veel contacten in het Noorden, en wordt
de transito-haven voor Friesland.
Waar
komt deze “explosie van activiteit” vandaan. Ik denk dat het te
maken heeft met het einde van de expansie van de Noormannen, een
groep verwant met de Friezen.
Na
een expansie van twee eeuwen werden de Noormannen in Engeland
verslagen. Sommigen handhaafden zich als plaatselijke vorst, anderen
trokken zich terug.
In
de laatste period van hun veroveringsdrift bestonden de Vikingen,
niet meer alleen uit krijgers, maar ook uit vrouwen, bedienden en
kinderen. De bedoeling was om zich permanent te vestigen. Dit
gebeurde onder andere in Dublin.
Mijn
stelling is, dat een terugtrekkende groep Vikingen zich onder de rook
van Almenum heeft gevestigd. Ze stonden onder leiding van Harald, die
deze plek zijn naam gaf:
Harlingen
betekend “toebehorende aan (linggi) Harald.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten